امامزاده فضل بن موسي جهرم

از دانشنامه‌ی اسلامی

شهر زيبايي كه به قول «تاورنيه»؛ سيّاح معروف شايسته است «جنگل نخل» ناميده شود، در 166 كيلومتري جنوب شرق شيراز واقع شده است و به نزديكترين بنادر خليج فارس (بندر لنگه) از طريق «لارستان» راه دارد.

جهرم به معناي جاي گرم است. در جنوب ناحيه مركزي استان فارس و بين شهرستانهاي فسا، داراب، فيروزآباد و شيراز قرار دارد و از دشتهاي مرتفع (دست كم 900 متر) پديد آمده و به وسيله كوههاي اطراف احاطه شده است. از نظر آب و هوايي، تابستاني گرم و زمستاني ملايم و مطبوع دارد به طوري كه در سردترين ايّام، دماي هوا ممكن است به صفر درجه سانتيگراد برسد.

اين شهرستان سابقه تاريخي بسيار طولاني دارد چنانكه آثاري از زمانهاي مختلف از جمله ساسانيان، صفويان و زنديان در آن بر جاي مانده است.

فردوسي؛ شاعر نامدار ايران زمين نيز از جهرم نام برده است. از جمله ضمن بيان داستانهايي كه از اردشير بابكان نقل مي كند، مي سرايد:

كه بر شهر جهرم بُد او پادشا جهانديده با داد و فرمانروا

به جهرم يكي مرد بود كي نژاد كِجا نام او مهرك نوشزاد

امامزاده «فضل بن موسي بن جعفر عليه السلام » بنا به قول مشهور در اين شهرستان مدفون است.

بر طبق آمار موجود در اداره اوقاف و امور خيريه شهرستان جهرم، اين شهر زيبا و با معنويّت به مانند صدفي سبز، شصت و يك تن از فرزندان و نوادگان خاندان عصمت و طهارت عليهم السلام را در سينه خود جاي داده است. امامزاده حسين عليه السلام و امامزاده فضل عليه السلام مشهورترين آنها مي باشند.

فضل بن موسي چگونه به جهرم آمد؟

كارواني از اهل بيت عليهم السلام همراه با فاطمه معصومه(س) جهت زيارت و ديدار با امام؛ علي بن موسي الرضا عليه السلام از مدينه عازم ايران شدند كه خبر شهادت امام رضا عليه السلام در نزديكي شهر قم به ايشان رسيد. به دستور حضرت معصومه(س) كاروان راهي شهر قم شد و طولي نكشيد كه ايشان بر اثر بيماري درگذشتند و يا بنا به برخي اقوال بر اثر

يكي از مأمورين هنگامي كه فضل بن موسي بن جعفر عليه السلام از شدّت خستگي از كار روزانه در كنار جوي آب به خواب رفته بود، با ضربات «بيل» ايشان را به شهادت رسانيد.

مسموميت به شهادت رسيد. از طرفي دستگاه حاكم دستوري را به واليان شهرهاي مختلف صادر كرد تا اهل بيت عليهم السلام را در هر كجا مشاهده نمودند فورا به شهادت برسانند. و به اين ترتيب امامزادگاني كه همراه با حضرت معصومه(س) به ايران آمده بودند، به ناچار متفرق شدند و هر كدام به منطقه اي عزيمت كرده، به صورت ناشناس به زندگي ادامه دادند امّا تعداد زيادي از آنها شناسايي شدند و به شهادت رسيدند.

عده اي از اين بزرگواران نيز راهي استان فارس شدند كه احمد بن موسي (شاه چراغ) مشهورترين آنها است.

پدران ما از پدرانشان و آنان نيز از نسل قبل از خود نقل مي كنند كه فضل بن موسي عليه السلام به جهرم آمد و در بيرون از شهر در منطقه خارقان سكني گزيد. منطقه خارقان (شهرك فاطميّه) كه در گذشته از شهر فاصله زيادي داشته است به علت وجود قنات معروف خارقان زمينهاي كشاورزي بسياري داشت، امامزاده فضل عليه السلام به صورت ناشناس به كشاورزي مي پردازد.

به مروز زمان مردم به اين امامزاده بزرگوار علاقه مند شدند و آوازه علم و تقواي وي در سرتاسر شهر پيچيد تا اينكه حاكم شهر نيز از آن باخبر شد و هنگامي كه از هويت واقعي وي آگاه شد،

گروهي را مأمور به شهادت رساندن ايشان كرد. سرانجام يكي از مأمورين هنگامي كه فضل بن موسي بن جعفر عليه السلام از شدّت خستگي از كار روزانه در كنار جوي آب به خواب رفته بود، با ضربات «بيل» ايشان را به شهادت رسانيد. فرداي آن روز كشاورزان متوجّه پيكر مقدّس او كه مظلومانه به خون غلطيده بود، شدند و در همان مكان (خارقان) به خاك سپردند.

امروز مرقد پاك ايشان زيارتگاه اهل دل و عاشقان دل سوخته اي است كه از مكانهاي دور و نزديك براي اداي احترام به آن محل مقدّس مشرّف مي شوند و در شبهاي جمعه با دريايي از شوق و با اشك چشم، ضريح مقدّسش را شستشو مي دهند.

پانویس

  1. به نقل از كتاب شهرستان جهرم تأليف جلال طوفان، ص11 چاپ موسوي.
  2. در مناطق ديگري از كشورمان نيز امامزادگاني با همين نام مدفونند اما كشف و كرامات و معجزاتي كه از اين بزرگوار مشاهده گرديده و علاقه مردم از قديم الايّام به ايشان و همچنين قدمت گنبد و سنگ قبر وي حكايت از اين دارد كه فضل بن موسي در جهرم به خاك سپرده شده است و گنبد و بارگاه فعلي مربوط به ايشان است.

منبع

زين العابدين دستداده، فضل بن موسي در شهر جهرم، فرهنگ كوثر شماره 15 صفحه62 و 67 ،خرداد 1377